Çocuklarda Ortopedik Rahatsızlıklar
Ebeveynlere düşen en önemli sorumluluklardan biri,
çocuklarının fiziksel gelişim sürecini gözlemlemek, özellikle ortopedik
rahatsızlıklar söz konusu olduğunda gereken önlemleri alabilmek... Bazı
hastalıkların erken dönemde belirti verdiği, bazılarının ise hiç sinyal vermeden
hızlı biçimde ilerleyebildiği de unutulmaması gereken bir gerçek. Özellikle
gelişme çağındaki çocuklarda en sık karşılaşılan ortopedik rahatsızların neler
olduğu hakkında bilgi sahibi olmak, bu sorunların ilerleyen yaşlarda daha büyük
problemlere yol açmasını engelliyor. Erken tanının önemi de bu noktada devreye
giriyor. Çocuklarda en sık görülen ortopedik sorunları ve ebeveynlerin dikkat
etmeleri kriterleri araştırdık.
Çocuklarda görülen düztabanlık;
fizyolojik ve patolojik olarak ikiye ayrılıyor. Yapılan araştırmalar,
çocukların yüzde 60-80’inde karşılaşılan
fizyolojik düztabanlığın, bebek tipi yağ dokusunun cilt altında yerleşmesinden
dolayı meydana geldiğini ortaya koyuyor. Özellikle bebeklerde yaş büyüdükçe ve
yürüme sürecine geçildiğinde bu yağ dokusunun azaldığı, kasların güçlenerek
ayağın uzunlamasına kavisini artırdığı gözlemleniyor. Böylece 5-6 yaşına gelene
kadar olan süreç içerisinde ayak, normal hale geliyor. Fizyolojik
düztabanlığın düzelmesi için herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmuyor.
Patolojik düztabanlık ise mutlaka erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi
gereken ortopedik bir rahatsızlık. Patolojik düztabanlığa neden olan sebepler
ise ayak kemiklerinin doğuştan birleşik olması, ayak kemiklerinin doğuştan
çıkık olması, kemikler arasındaki bağların gevşek olması olarak sıralanıyor. Bu
problemin tedavisine en geç 2 yaşında başlanması ise büyük önem taşıyor. Tedavi
sürecinde çocuğun ayağına göre yapılmış ortopedik bot kullanımı ve özel
egzersizler öneriliyor. Bazı durumlarda cerrahi tedavi de gerekebiliyor.
Ayak uçlarının ya da parmak uçlarının iç tarafa doğru dönük olduğu
basma şekli, içe basma olarak tanımlanıyor. Daha çok ters bağdaş kurarak oturan çocuklarda içe
basarak yürüme gözlemleniyor. Bu noktada ebeveynlerin, çocuklarının oturma
stilini gözlemlemeleri büyük önem taşıyor. Eğer içe basma süreci hafif ya da
orta düzeyde ise bu sorun kendiliğinden geçebiliyor. Bu konuda daha tedbirli
olmak isteyen ebeveynler ise fizik tedaviye başvurarak, çocuklarındaki bu
alışkanlığın kalıcı bir eyleme dönüşmesini engelleyebiliyor. Çok daha ileri
düzeyde içe basma sorunu yaşanıyorsa, uzmanlar bu sorunu cerrahi tedaviyle
çözümlemeyi tercih ediyor.
Yeni doğan bebeklerin sağlık durumlarını analiz etmek için yapılan en
önemli taramalardan biri de kalça çıkığı taraması... Doğumdan sonraki 30-40’ıncı günler
arasında hiçbir şikayeti olmasa bile, tüm bebekler kalça çıkığı açısından ultrason
yardımıyla kontrol ediliyor. Kalça çıkığı tespit edilmeyen çocuklarda ilerleyen
zamanlarda tekrar bir kontrol veya test uygulanmıyor. Bu taramalarda kalça
çıkığı tespit edildiyse, tedavi sürecine gecikmeden başlanması gerekiyor. Tedavi;
erken dönemde bandaj, cihaz veya alçıyla yapılabiliyor. İlerleyen ve gecikmiş
durumlarda ise cerrahi süreçler devreye giriyor.
Yeni doğan bebeklerde en dikkat çeken ortopedik rahatsızlıklardan biri
de çarpık ayak görünümü... Bebeğin doğumunun ardından belli olan bu rahatsızlıkta,
ayaklarda içe ve öne dönüklük gözlemleniyor. Çarpık ayak teşhisi konan
bebeklerde tedaviye hemen başlanması gerekiyor. İlk aşamada uzman hekim
tarafından düzeltici-seri alçılama yapılıyor. Birer haftayla yapılan 6 seans
alçı uygulamasının ardından deformasyonun önüne geçilebiliyor. Alçı tedavisinin
yetersiz kaldığı durumlarda ise cerrahi tedavi sürecine başlanıyor.
Yürümeye başlayan pek çocuğun, parmak ucunda yürüdükleri dikkat
çekiyor. Hafif düzeyde parmak ucuna basma söz konusu ise bu alışkanlık bir süre
sonra normale dönebiliyor. İleri düzeyde ya da kendiliğinden geçmeyen parmak
ucu yürüyüşü söz konusu ile ebeveynlerin gözlemci olmaları ve tedavi sürecini
başlatmaları gerekiyor. Sorunun, doğuştan aşil tendon kısalığından
kaynaklanabileceği gibi beyin hasarı gibi farklı bir hastalığın belirtisi
olabileceği de unutulmamalı.
Çarpık bacak veya parantez bacak olarak nitelendirilen bu rahatsızlıkta dizlerin birbirinden uzaklaştığı dikkat çekiyor. Bu durumda ebeveynlerin, öncelikle çocuklarının D vitamini ve kalsiyum değerlerini öğrenmeleri gerekiyor. Uygun dozlarda verilen D vitamini damlası ile bu sağlık sorunu çözümlenebiliyor.